Muhafazakârların zaferi

İngiltere’de seçimi Muhafazakârlar büyük bir çoğunlukla kazandılar. Avam Kamarası’nda İşçi Partisi’nin elde ettiği 257 koltuğa karşı Muhafazakârların 361 adayı kazandı. Liberaller geçen defa olduğu gibi beş mebus çıkarabildiler. Komünistler, en kesif işçi bölgeleri de dâhil, her tarafta tam bir hezimete uğradılar ve gene geçen seçimde olduğu gibi tek mebus çıkaramadılar.

İngiliz tarihinde bir partinin birbiri peşinden üç defa seçimi kazanması ilk defa görülen bir hadise imiş. Bu bakımdan da Muhafazakârların zaferi büyüktür ve İngiltere’nin sola gittiği hakkındaki iddiaları bir kere daha çürütmüştür.

İngiliz muhafazakârları eski Tory’lerdir. Geçen asrın ortasında (1850-60) Liberal Parti’yi kuran Whig’lerin karşısında “Muhafazakâr” adını alarak partilerini yeniden teşkilatlandırdılar.

Uzun bir tarih devresi içinde İngiltere’yi rakipsiz idare etmiş Tory sınıfının bugünkü varisleri olan Muhafazakârlar, Aristokratlardan büyük sanayi mensuplarından Kilise’ye, millî geleneklere İmparatorluk ruhuna bağlı insanlardan mürekkeptir. İngiliz ruhunu ve sosyal bünyesini daha kuvvetle temsil ederler. Çünkü İngiliz, Honıe adını verdiği yuvasına, dinine, büyük imparatorluk tarihinin geleneklerine, sermaye sistemine sımsıkı bağlı, milliyetçi, dindar, muhafazakâr insandır. İngiltere’de komünistlerden başka hiç kimse bunlara (Yobaz) demeyi yatırından geçirmez. Bilakis, İngiltere’nin tarihî köklerine bağlı en büyük kudretini bunlara borçlu bilinir.

Bundan önceki seçimlerde iki rakip parti arasındaki temsil farkı azdı. İktidar her an muhalefetin tehdidi altındaydı. Bilhassa dış politikada (mesela Kıbrıs’ı Yunanistan’a peşkeş çeken İşçi Partisi’nin baskısı altında) tam bir hareket hürlüğüne sahip değildi. Sovyetlere karşı da politikası istediği kadar aktif olamıyordu. Bu seçimde elde ettiği çoğunluk, ona dış ve iç politikada daha büyük bir hareket serbestliği ve otorite sağlayacaktır.