Yıldız transferler ve pozitif dışsallıklar

2015/2016 sezonunun sonunda Oklahoma City’den ayrılan Kevin Durant, alabileceği yıllık maksimum kontratın 10 milyon dolar azına, 2015/2016 sezonunu playoff finalinde kaybeden Golden State Warriors’la anlaşmıştı. Durant bu fedakârlığı karşılığında 2017/2018 ve 2018/2019 sezonlarında iki kere üst üste şampiyonluk yaşadı ve final serisi en değerli oyuncusu olmayı başardı. O dönem Golden State kadrosuna yer alan Stephen Curry, Klay Thompson, Draymond Green, Andre Iguodala gibi oyuncuların varlığı bir “pozitif dışsallık” yaratmış ve Golden State Warriors’ın maaş bütçesinde harcayabileceği yeterli miktar olmamasına rağmen Kevin Durant’le anlaşmasına olanak sağlamıştı. Durant şampiyon olmak için Golden State’e gelmiş ve bunu başarmıştı.

Bir takımın kadrosunda yer alan oyuncuların yarattığı “pozitif dışsallık” çoğu zaman göz ardı edilen bir etki. Bir takımın kariyerinin pik dönemlerinde olan, dünya çapında değerli bir oyuncuyu transfer etmesinin faydasını sadece muhasebeyle ölçmek mümkün değil.

2000’li yılların başlarında, dönemin gelmiş geçmiş toplamda en çok bonservis ücreti ödenmiş oyuncularından biri olan Nicolas Anelka’nın, İtalya Serie A’da yılın futbolcusu seçilmiş Stephan Appiah’ın, Dünya Kupası şampiyonu Roberto Carlos’un ya da İspanya La Liga gol kralı Daniel Guiza’nın birbiri peşi sıra Fenerbahçe’de oynaması da benzer pozitif dışsallıkların bir sonucu olarak görülebilir. Kariyerli ve tanınırlığı olan bir ya da birkaç oyuncunun başarılı bir dönem geçirmesi sadece o dönem için değil ilerleyen sezonlar için pozitif etkiler bırakabiliyor. 2004 Haziran’da Fenerbahçe’ye transfer olan Brezilya Millî Takım oyuncusu Alex’in varlığı, 2005 Ocak’ta Anelka’nın transferini kolaylaştırabiliyor.

Osimhen 5 Büyük Lig dışındaki en değerli oyuncu apoletini taşıyacak

KPMG-Football Benchmark’ın 24 Temmuz 2025’te açıkladığı oyuncu değerlemesi güncellemesinde Victor Osimhen 67,9 milyon euroluk değeriyle Sporting Lisbon’daki Gyökeres’ten sonra 5 Büyük Lig dışındaki en değerli oyuncu olarak gözüküyor. Kesinleştiği söylenen Gyökeres’in Arsenal’e transferi sonuçlandığında, Victor Osimhen’in Galatasaray’a transferi gerçekleşirse, Osimhen 5 Büyük Lig dışındaki en değerli oyuncu apoletini taşıyacak.

Uzun bir süredir transferin maliyeti gündemi meşgul ediyor. Tabii ki Süper Lig tarihinin uzak ara en pahalı transferi olacak bu transferin tartışılması ve konuşulması son derece normal. Transferin finansmanı ve ödeme detayları yani götürüleri sıklıkla tartışılırken getirileri aynı ilgiyi henüz görmedi.

Bu tarz, yıldız oyuncu transferlerinin getirilerini ikiye ayırarak incelemek gerekiyor. İlk kısım daha kolay ölçümlenebilir ve doğrudan olan getiriler. Bunları, Osimhen’in varlığının sportif başarı ve dolayısıyla kazanılacak ödül gelirleri, sponsorluk gelirleri, mağazacılık gelirleri ve maç günü gelirleri üzerindeki olası pozitif etkiler olarak tanımlanabilir. Bu gelirlerdeki artışın gözlemlenmesi ve isabetli bir şekilde ölçülmesi mümkün. İkinci kısım ise ölçülmesinin çok mümkün olmadığı doğrudan faydalar ya da gelirler. Aslında bu tarz faydalar bir süredir Mauro Icardi üzerinden de konuşuluyordu. Fakat Mauro Icardi kâğıt üzerinde kariyerinin görkemli günlerini geride bırakmış, tıpkı Robin Van Persie ya da Didier Drogba gibi kariyerinin sonuna yaklaşmış bir oyuncu olarak gözüküyordu. Her ne kadar bahsi geçen oyunculardan daha fazla katkı vermiş olsa da Arjantinli oyuncunun transferinin, dışarıdan bakan bir göz için şaşırtıcı ya da etkileyici olmaması çok mümkün. Victor Osimhen ise birçok araştırma kurumunun ve akademik çalışmanın futbolda maksimum performans için optimum yaş olarak gördüğü 26-27 yaş aralığında ve kariyerini ileri taşımak isteyen bir oyuncu olarak geliyor.

Osimhen transferi, Galatasaray’ın uluslararası alandaki konumunu güçlendirecek

Galatasaray henüz transferlerini sonuçlandırmamış gözüküyor ama Osimhen transferinin resmiyete dökülmesinden sonra eli güçlenebilir. Mesela transferde adı geçen oyuncular, Osimhen transferinden sonra daha az paraya oynamaya razı olabilirler. Dünyanın en iyi santraforlarından birinin oynadığı bir takımda oynamak isteyecek oyuncu sayısı da daha fazla olacaktır. Belki de bu sayede Galatasaray genç potansiyelleri takıma kazandırmayı başarabilecek ve sonraki yıllarda bu oyunculardan bonservis bedelleri elde edebilecek. Bir yandan da bu transferin gerçekleşmemesi durumunda yerinin dolması için harcanacak para da harcanmamış oluyor. Yakın tarihte Galatasaray, Gomis’i kaybettikten sonra yerini doldurmak için Mbaye Diagne, Radamel Falcao, Konstantinos Mitroglou, Mostafa Mohamed gibi transferler yapmış fakat hiçbirinden istediği verimi alamamıştı.

Dolayısıyla yıldız oyuncu transferlerini, sadece saha içi performansla sınırlı olmayan, kulübün marka değerinden genç yeteneklerin cezbedilmesine kadar geniş bir yelpazede etkiler yaratan çok katmanlı bir şekilde ele almak gerekir. Victor Osimhen gibi kariyerinin zirvesinde bir oyuncunun transferi, doğrudan gelir etkilerinin ötesinde, Galatasaray’ın ulusal ve uluslararası alandaki konumunu güçlendirecek, diğer potansiyel transferlerde pazarlık gücünü artıracak ve camiaya moral motivasyonu sağlayacaktır. Bu tarz transferler; kulübün sadece bugünkü değil, gelecekteki sportif ve finansal başarısının da temel taşlarını oluşturur. Bu nedenle maliyet analizlerinde yalnızca giderlere değil, yaratılan “pozitif dışsallıklara” da aynı ciddiyetle yaklaşmak gerekir.