Trump neden Nixon ve Kruşçev’in fotoğrafını paylaştı?

ABD Başkanı Donald Trump, Alaska Zirvesi’nde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e parmağını uzattığı bir fotoğrafı, eski ABD ve Sovyetler Birliği liderleri Richard Nixon ve Nikita Kruşçev’in fotoğrafıyla yan yana paylaştı. Trump’ın bu “göndermeli” paylaşımının ne anlama geldiği merak konusu oldu.

1959’da basının önünde gerçekleşen ve “Mutfak Tartışması” (Kitchen Debate) olarak kayıtlara geçen Nixon-Kruşçev tartışmasında çekilen fotoğrafta, Nixon, Sovyet lidere parmağını uzatıyor ve hararetli bir şekilde konuşuyor. Trump’ın fotoğrafında da ABD lideri, Putin’e parmağını uzatıyor ve Rus lider de kendisini dinliyor.

Trump’ın kendisini Nixon’a, Putin’i ise Kruşçev’e benzeterek Soğuk Savaş sahnesinden bir görüntüyü günümüze taşıması “Trumpvari” bir şov olarak değerlendirildi. Newsweek, Trump’ın her zaman olduğu gibi kendisini “güçlü” göstermek için bu paylaşımı yaptığını belirtti. İngiliz Times gazetesinde çıkan başyazıda ise Trump’ın hatalı bir metafora başvurduğunu, nitekim Nixon’un döneminde ABD’nin Vietnam’dan çekilmeye başladığını, Trump’ın da kendisini Nixon’a benzeterek “Ukrayna’dan taviz vererek çekilen başkan” olarak tanıttığını yazdı. Yazıda, bu kıyaslamanın aynı stratejik hataya düşülmemesi için “uyarı” olarak okunması gerektiğini bildirildi.

Tarihsel arka planı

Bu arada birçok okur, fotoğrafın hikayesini merak ederek ünlü Mutfak Tartışması’nı araştırmaya başladı.

1959 yılında Moskova’daki Amerikan Ulusal Sergisi’nde basının önünde gelişen iki lider arasındaki tartışmada Kruşçev, Sovyetler Birliği’nin kısa sürede ABD’nin ulaştığı teknolojik seviyeyi geçeceğini, sergide gördükleri tüm ürünlere Sovyet halkının da sahip olacağını ilan etti ve Amerikan heyeti şaşırttı. Nixon, günlük yaşamda teknolojinin Amerikalıların yaşam tarzı ve konforu üzerindeki etkisinden bahsetti. Gezdikleri 14 bin dolar değerindeki modern mutfak ve ev eşyalarıyla donatılmış evin “tipik bir Amerikan evi” olduğundan bahseden Nixon’a Kruşçev tüketim alışkanlıklarıyla ilgili alaycı karşılıklar verdi.

Kruşçev, konuşmalarının ABD televizyonlarında yayınlanmasını talep ettiğinde ise Nixon’ın karşılığı kendi sözlerinin de Rusça yayınlanmasını istemek oldu.

Neden bu fotoğrafı seçti?

Amerikan muhafazakarları arasında sert ve kararlı bir imajı olan Nixon’la kendisini özdeşleştirerek “güçlü” imajını pekiştirmek istedi. Parmağını Putin’e uzatması ise bu tür sembolik, görsel ögelere sıkça başvuran Trump, “Kremlin’i kontrol edebileceği” imasında bulundu.

Ek olarak Nixon’un “madman theory” olarak da adlandırılan “çılgın adam teorisinin” Trump’ın yönetim tarzına benzediğini düşünenler de var. Buna göre bir liderin dengesiz davranışları karşı tarafı tedirginlik edip tavize zorlayabiliyor. Fakat Alaska Zirvesi’nde kazanan tarafın daha çok Putin olduğu analizlerinden hareketle bunun bir “imaj kurtarma” çabası olduğu da rahatlıkla söylenebilir.