Bluesky, X’in tahtını sallar mı?

2019 yılında Twitter'ın eski CEO'su Jack Dorsey tarafından merkeziyetsiz bir sosyal medya ağı projesi olarak geliştirilen Bluesky adlı sosyal platform, 2024 ABD başkanlık seçimleri sonrası Twitter'dan ayrılan kullanıcıların yeni sosyalleşme alanlarından biri oldu. Platform, devlet başkanlarının kaydolması sonrası halkın da ilgisine mazhar oldu. Nitekim Bluesky'ın CEO'su Jay Graber, platformun geçtiğimiz yıl ağustos ayında 6 milyon olan kullanıcı sayısının şu anda büyük bir sıçrama yaparak 30 milyona ulaştığını duyurarak dikkatleri üzerine çekti. Uygulamanın ABD App Store'da üst sıralara yükseldiği de görülüyor.

Yoğun olarak ABD, Portekiz, İngiltere, Kanada ve İspanya'da kullanılan platformun X'e kıyasla en büyük artıları arasında daha kontrollü, seviyeli ve nitelikli bir ortam sunması yer alıyor. Kullanıcılar Bluesky'da kendi oluşturdukları topluluklarla etkileşime geçebiliyor ve istemedikleri ağlar ve sayfalardan uzak durabiliyor. Bu da platformu daha kontrollü, kişiselleştirilebilir ve güvenilir bir hâle getiriyor. Twitter'da ise bu pek olası değil; herkes tek bir ortak alanda bulunduğu için nefret söylemleri, cinsel içerikli paylaşımlar ve şiddet içeren öğeler görme olasılığı yüksek.

Bluesky kullanıcıları, platformun daha eğlenceli, sade, minimal ve pozitif bir ortamı olduğunu vurguluyor. Uygulama, beğenilen ve takip edilen kişilerin paylaşımlarını bilinçli olarak göstererek kullanıcıları kendine bağlamayı hedefliyor.

Platform, şimdilik reklamcılardan uzak ve kullanıcı dostu odaklı bir platform olarak öne çıkıyor. Ancak reklamcıların uygulamaya dâhil olması durumunda ne olacağı merak konusu. Kullanıcı odaklı bu uygulamanın uzun vadede korunup korunmayacağı reklamcılar ile iş birliği yapılıp yapılmayacağına bağlı gibi görünüyor. Bluesky'ın gayesi, ağını reklamcılık dışında ücretli hizmetlerle sürdürmenin başka bir yöntemini bulabilmek. Bu noktada Bluesky yetkililerinin, “Platformdan para kazanmak adına reklamlar için kullanıcı verilerinin satılmasını zorunlu kılmak istemiyoruz" açıklaması da bir hayli önemliydi.

“Bluesky’dan çok fazla umudum yok”

Dijital iletişim uzmanı Emir Çağdaş Pekçetin, son dönemin gözde uygulaması Bluesky’ı değerlendirdi. Uygulamaya olan talebin 2024 ABD seçimleri sonrası arttığının altını çizen Pekçetin, “Bu platform, kullanıcılara henüz X’in konforunu sağlayabilmiş değil. İnsanların bilinçaltına da ulaşabilmiş değil. Hatırlarsanız Meta şirketinin X'e rakip olarak piyasaya sürdüğü Threads, kısa bir süre önce ilgi görmediği gerekçesiyle Türkiye'de erişime kapatılmıştı. Bluesky’dan çok fazla umudum olduğunu söyleyemeyeceğim. 2025 dünyasında insanlar hâlen X, Instagram, Whatsapp, YouTube ve TikTok gibi platformlara girmeye alışık” dedi.

Pekçetin, “Bluesky’ın kullanıcı sayısı daha fazla artar mı?” sorusuna ise şu yanıtı verdi: ABD merkezli yeni bir olay olursa Bluesky kitlesini genişletebilir. ABD Başkanı Donald Trump’ın yanında yer alan Elon Musk, X adlı platformda demokratların paylaşımını engelleme gibi bir yönteme gidecek olursa Bluesky kullanıcılar tarafından telefonlara indirilebilir…”

“Bu platformlara milyonlarca insanın üye olması ürkütücü”

Kitle iletişim araçları ve interaktif medya tasarımı üzerine araştırmalar yapan Prof. Dr. Sibel Onursoy, Bluesky başta olmak üzere diğer sosyal medya platformlarının insanlar üzerinde dönüştürücü bir etkisi olduğunu söyledi. Emir Çağdaş Pekçetin’in, “Bluesky, kullanıcılara X’in konforunu sağlayabilmiş değil” yorumuna katılan Onursoy, “Bluesky günümüz insanının yeni oyun alanlarından birisi. Bu platformun şu aşamada X’e rakip olması düşünülemez. İçerisinde etik ve doğru bilgiyi bulmakta zorlandığımız sosyal medya platformları 2025 yılında da zihnimizi meşgul etmeyi sürdürecek. Burada bütün mesele doğru bir entegrasyonun sağlanabilmesi. Yine de platformlara milyonlarca kullanıcının üye olmasını ürkütücü olarak değerlendiriyorum” ifadelerini kullandı.

Onursoy, “Bluesky’a daha çok kimler ilgi gösterir?” sorusuna da şu cevabı verdi: “Dijital teknolojilerle iç içe büyüyen Z kuşağı, bu platforma daha çok ilgi gösterecektir. Bu nedenle buraya aktarılan verilerin gerçek ve doğrulanabilir olması çok önemli. Z kuşağı bir içeriği gördüğünde onun doğruluğu hakkında bizler gibi kapsamlı araştırmalar yapar mı çok emin değilim. Sözün özü, bu platform ve diğerlerinde olduğu gibi her gördüğümüzü zihin süzgecinden geçirmemiz elzem…”

Bluesky adlı platformda ne gibi özellikler var?

Ücretsiz olarak üye olduktan sonra kullanıcılar en fazla 256 karakterlik bir gönderi oluşturabiliyor. Gönderilerin kendisi yanıtlanabilir, retweetlenebilir, beğenilebilir ve üç noktalı bir menüden raporlanabilir. Diğer kullanıcılara “DM” üzerinden fotoğraf ve mesaj göndermek de mümkün. Bluesky ayrıca “trend olan konular” özelliğini test ediyor ve yakında beta sürümünde yayımlanması beklenen “Flashes” adlı kendi fotoğraf paylaşım uygulamasını da geliştiriyor. Ayrıca iOS paylaşım sayfası aracılığıyla diğer uygulamalarda paylaşılabilir veya metin olarak kopyalanabilir. Diğer kişileri arayabilir ve takip edebilir, ardından onların güncellemelerini ana sayfadaki zaman akışınızda görebiliyorsunuz. Daha önce Bluesky uygulaması popüler gönderileri "popüler olanlar" akışında öne çıkarıyordu. O zamandan beri bu yayının yerini, trend içerikten daha fazlasını içeren algoritmik ve kişiselleştirilmiş bir "keşfet" akışı aldı. Platformun yöneticileri ayrıca yeni kullanıcılar için ilgi çekici içerikleri hemen bulmak amacıyla takip edilecek kişilerden ve özel yayınlardan oluşan özel bir liste oluşturan bir "başlangıç ​​paketi" özelliği de sundu. Geçtiğimiz günlerde de kullanıcı profillerine yeni bir video sekmesi de eklendi. TikTok ile rekabet edebilmek adına dikey bir video akışı tanıtılması da dikkatlerden kaçmadı.

Kullanıcılar yanlış bilgiye karşı uyarılıyor mu?

Platform, Ekim 2023’te yapılan güncellemeden bu yana kullanıcıları yanıltıcı bağlantılara karşı işaretleyerek uyarıyor. Kullanıcıların gönderilerinde paylaşılan bağlantılar metinleriyle uyum göstermiyorsa uygulama, bağlantının kendisini gitmek istemedikleri bir yere yönlendiriyor olabileceği konusunda kullanıcıya "muhtemelen yanıltıcı" şeklinde bir uyarı sunuyor. Aralık 2024'te ise Bluesky güvenlik ekibi, şirketin kimliğe bürünme politikasını "daha mütecaviz" olacak şekilde güncelleyerek ve sahte hesapların kaldırılmaya başlandığını duyurdu.

Sosyal medyada doğru bilgi kadar güvenlik de hem birey hem de topluluklar için önem arz ediyor. İnsanlar arası iletişimde, iş yapma biçiminde ve kişisel paylaşımlarda sosyal medya platformlarının merkezî bir rol oynadığını bilen Buesky yönetimi, ağda hesap güvenliğini ve kimlik doğrulamayı iyileştirmeye yönelik daha büyük bir çabanın parçası olarak e-posta doğrulamasını ekledi. Bu ekleme, Bluesky'ı X gibi daha sağlam güvenlik kontrollerine sahip daha büyük ağlarla daha rekabetçi hâle getirme açısından ileriye doğru atılmış önemli bir adım oldu.

Genel bir toparlama yapacak olursak Blesky adlı platformun sektördeki ilerlemesinin ağır ama emin adımlarla olduğunu söyleyebiliriz. Günümüzde sosyal medya platformlarında bilgi kirliliği, yanlış, yanıltıcı veya aldatıcı görsellerin geniş bir şekilde yayıldığı ve insanların doğru bilgiye ulaşmasını zor olduğunu düşünürsek Bluesky bu noktada kullanıcılara daha şeffaf ve daha gerçekçi bir ortam sunuyor. Platformun kullanıcı sayısının mevcut yayın politikası gereği X’in tahtını sallaması pek ihtimaller dâhilinde durmuyor. Bluesky ilk açıldığı günden bu yana minimalist tasarımı ve anlaşılabilir arayüzü ile rafine zevkleri olan dijital medya kullanıcılarına hitap ediyor yorumunu yapabiliriz.