Liverpool’da yaşanan Salah krizinin perde arkası
2017’den beri Liverpool forması giyen Mohamed Salah’ın, “Sözleşme uzatma fikrine uzağım” beyanatı gündemde. Premier Lig’in gelmiş geçmiş en iyi futbolcuları arasında gösterilen Salah bu açıklamayı neden yaptı? Yönetimle kontrat krizi mi yaşıyor? Salah’ın yeni durağı Türkiye olur mu?
Mısırlı golcü Mohamed Salah, Liverpool’daki kariyeri boyunca basın mensuplarıyla sınırını koruyan ve duygularını dışarıya vuran bir oyuncu olmadı. 2017’den beri formasını giydiği Liverpool’da iki kez yılın futbolcusu, dört kez gol kralı olurken takımıyla hem Premier Lig hem de Şampiyonlar Ligi şampiyonluğu yaşadı. Bu sezon başında takımın başına Arne Slot’un gelişiyle beraber tekrar yenilmez bir takım hâline gelen Liverpool’da 26 resmî maçta 20 gol 17 asistle oynayan Mısırlı oyuncunun hâlâ kontrat yenilememesi, futbol dünyasındaki birçok kişinin merakını cezbediyor.
Geçtiğimiz hafta West Ham United maçındaki iyi performansından sonra yayıncı kuruluşa açıklamalarda bulunan Mohamed Salah “Yeni sözleşme uzatma fikrine çok uzağım” diyerek kontrat pazarlıklarının olumlu ilerlemediği ve yeni bir rota için artık kariyerine odaklandığını bize gösterdi. Yeni kontrat pazarlıklarında Liverpool’un sahibi olan Fenway Sports Group, geçtiğimiz yıllara oranla daha temkinli hareket ediyor. Futbolun oynanış biçiminin değişmesi ve fikstürün yoğunlaşmasıyla birlikte transfer politikalarında bazı değişikliklere gittiler. Bu değişikliklerde 30 yaş üstü oyunculara bonservis bedeli ödeyerek transfer yapmama, sabit ücretler üzerinde %30’un üzerinde maaş artışı yapmamaya özen gösterme ve performans bonuslarına dayalı kontratlar oluşturma gibi parametreler bulunuyor. Ayrıca Liverpool’da Jurgen Kloop’un ayrılmasının yanı sıra futbolun yönetiminde de bazı değişiklikler yaşandı. İnsan kaynakları departmanının yeniden yapılanması, oyuncu arama tarama ve kontrat takip ekibindeki personel değişiklikleri, Liverpool'un eski sportif direktörü Michael Edwards'ın Fenway Sports Group futbol başkanı olarak geri dönmesi, Richard Hughes'un futbol direktörü olarak gelmesi, keşif ve işe alım direktörü Dave Fallows'un ayrılması gibi değişiklikler de bu yeni transfer politikasının oluşmasına neden oldu.
Mohamed Salah’ı vazgeçilmez kılan ne oldu?
Mohamed Salah’ın kontrat problemine geçiş yapmadan önce “Mohamed Salah Premier Lig tarihinin en iyisi mi?’’ sorusuna yanıt bulmamız gerek. 2024-25 sezonunun ilk 18 maçındaki performansıyla, Premier Lig’in 33 yıllık tarihinde en iyi dakika/gol katkısı oranına sahip. Her 52,7 dakikada bir gol veya asist yapan Muhammet Salah, Liverpool’da 2017-18 sezonunda 42 maç sonunda her 69,5 dakikada bir skor üretimine katkıda bulunuyordu. Mısırlı yıldız, önceki sezonlara kıyasla hücumda daha fazla sorumluluk üstlenmek zorunda kaldığı bu sezonda ve Liverpool'un girdiği gol pozisyonlarının üçte birinde var oldu. En son 2020-2021 sezonunda oyunun bu kadar merkezinde olan Muhammet Salah, son altı sezondaki en yüksek şut kullanma istatistiğini de yakaladı (66 şut). Salah'ın şu ana kadarki tarihî sezonuna katkıda bulunan bir diğer faktör de Slot'un oyun anlayışı oldu. Salah ve Gakpo'nun kanatlarda oyunu genişlettiği, Luis Diaz'ın ise serbest rolde olan bir 9 numara olarak etrafta dolaştığı forvetsiz bir sistem kullanması; Salah'ın bir kanat oyuncusundan ziyade kanat forveti olması yönündeki talebi arttırdı ve Salah’ın kullandığı oyun alanlarını arttırıp ona rahatlık sağladı. Önceki üç sezonda başarılı dripling yüzdeleri her sene geriye giderken (2021-22'den 2023-24'e sırasıyla %39, %34 ve %31,4) bu sezon çizgiden ceza sahası içine daha fazla kat ederek şut çekme ve pas verme eğiliminde olması, bu istatistiklerin ortaya çıkmasını sağladı. (2024-2025 sezonunda bu zamana kadar oynanan maçlarda %49,2 ile dripling yapıyor.) Ayrıca bu açık alanda daha konforlu hareket etmesi, Liverpool’un attığı gollerin %16’sında asist yapmasını sağladı ve 2018-2019 sezonundaki rakamlarını yakalamasını sağladı. 32 yaşından 33 yaşına doğru ilerleyen bir oyuncunun bu istatistiklere ulaşması, oyunu hâlâ ne kadar sevdiğini ve başarıya ne kadar aç olduğunu bize gösteriyor.
FSG'yi (Fenway Sports Group) Boston'dan yöneten John W. Henry, Mike Gordon ve Tom Werner için en önemli şey sonuçtur. Kendini idame ettiren iş modeli, grubu finansal olarak başarılı kılmış ancak daha büyük oyuncu harcamaları isteyen taraftarları sık sık hayal kırıklığına uğratmıştır. FSG'nin iddiası, sayılara güvenmenin daha rasyonel karar almaya yol açtığı ve duyguyu denklemden çıkardığı yönünde. Mısırlı oyuncunun mevcut anlaşmasına (haftada yaklaşık 350.000 £ değerinde ve sezon sonunda sona erecek) benzer veya daha iyi şartlarda yeni bir sözleşme teklif etmenin ticari gerekçesinin net olmamasının sebebi; Salah’ın bir sonraki Premier Lig sezonu başladığında 33 yaşında olması ve bu yaşta kondisyon veya form konusunda hiçbir garantisinin olmaması.
Arne Slot, her fırsatta oyunun en önemli parçası olarak Mohamed Salah’ı gösterse de bu hamleleriyle “sakatlıktan dönen Jota, son haftalarda attığı goller ve skor katkısıyla Luiz Dias, Gakpo ve aşağıdan gelen yetenekli oyuncular Liverpool’un geleceği olabilir” mesajını da fazlasıyla veriyor. Gakpo’nun 18 maçta 5 gol, 2 asistle oynaması Luiz Diaz’ında 17 maçta 8 gol iki asist yapması bu kontrat sürecinde Fenway cephesinin daha sakin bir süreç izlemesini ve pazarlık masasında kuvvetli olmasını sağlıyor. Ayrıca transfer pazarında istediği oyuncuyu ikna edebilecek kadar göz önünde olan Şampiyonlar Ligi ve Premier Lig’in doğal favorisi olarak görülmesi de Liverpool’un gelecek transfer dönemlerinde daha kolay transfer yapmasını sağlıyor. Ayrıca Salah’ı transfer ettikleri dönemde oyuncunun Chelsea, Fiorentina ve Roma’da tam olarak potansiyelini gösterememesi ve Salah efsanesinin Liverpool’da başlaması, futbol operasyonunun başındaki kişilerin yeni efsaneyi yaratma konusunda daha istekli davranmalarına olanak sağlıyor.
Salah’ın yeni kontrat için istediği rakam kriz yarattı
Salah’ın mevut kontratının yıllık 18,2 milyon sterlin olması ve oyuncunun şu an yıllık 23-25 milyon sterlin arasında bir kontrat talep etmesi bütün krizin temeli. Finansal kriterlere uyma zorunluluğunun Avrupa’nın beş büyük liginde mücadele eden takımları fazlasıyla zorladığı için bu süper starın İngiltere dışında bir lige gitmesini pek mümkün olmuyor. Suudi Arabistan’ın 2030 Dünya Kupası öncesinde futbola yaptığı yatırımın ekonomik büyüklüğü, Avrupa standartlarının çok üstündeki kazanımları oyunculara sunduğu için Salah’ın istediği kontratı sadece Pro Lig takımları karşılayabilir. Osimhen’in Galatasaray’a kiralık olarak gelmesi ve son iki sezonda başta Galatasaray ve Fenerbahçe olmak üzere yüksek maliyetli oyuncuları transfer etmesine rağmen Türk futbol ekonomisi bir oyuncuya yıllık 10 milyon euro ve üzeri maaş ödemesini karşılayacak bir seviyede değil. Ayrıca finansal kriterlere uyma konusunda zaman zaman zorluk yaşayan ve oyuncu maaş ödemelerinde gecikmeleri olan Türk kulüplerinin bu tarz bir oyuncunun maaş maliyetine girip geleceğini ipotek altına alması çok doğru bir yaklaşım değil. Düzenli olarak Avrupa Kupaları’nda yarı final oynayamayan, Avrupa’nın beş büyük ligine dönem dönem oyuncu satışı yapabilen bir lig olarak Salah veya benzeri bir yıldızın transferi pek mantıklı gözükmüyor. Ayrıca Salah’ın bundan sonra imzalayacağı yeni kontratın adresi neresi olacaksa o ülkenin 30 yaş ve üzeri oyuncuların yeni kontrat zamlarının hangi yüzdede olacağını ve o futbol ikliminin bundan sonra harcayacağı paranın ne seviyede olacağını belirleyecek.
Futbol saha içindeki sürprizleri kadar saha dışındaki sürprizleriyle de bizi heyecanlandıran bir oyun. Salah’ın oynadığı Liverpool yıllardır bir cazibe merkezi. İzlencesi yüksek ve hep oyun heyecanını sıcak tutan bir yapı içerisinde. Fakat Liverpool’un kültürü her dönem bir bayrak oyuncu çıkarmayı bilmiş ve bir başarı figürü oluşturup o figürün peşinden şampiyonluk yarışı vermiştir (Bill Shankly, Gerrard, Kloop, Daglish, Ian Rush ve diğerleri).
Belki geçiş döneminde zorlanılacak ve Salah’lı dönemler hatırlanacak olsa da yeni başarılar geldikçe eskiler hatıralarda yaşamaya devam edecek. Çünkü hayatta olduğu gibi futbolda da ayrılıklarda sevdaya dâhildir. Liverpool taraftarı hazırladıkları pankartlarla Fenway Sports Group’dan Salah’ın kalmasını talep ediyor. Fakat futbolun normları ise Salah’ın bu ekonomik şartlarda Suudi Arabistan Pro Ligi’ne gitme ihtimalini daha yüksek kılıyor. Liverpool adına sahada her şey yolunda giderken saha dışında “Beni bu güzel havalar mahvetti” dizeleri yankılanıyor…
Sesler ve Ezgiler
“Sesler ve Ezgiler” adlı podcast serimizde hayatımıza eşlik eden melodiler üzerine sohbet ediyor; müziğin yapısına, türlerine, tarihine, kültürel dinamiklerine değiniyoruz. Müzikologlar, sosyologlar, müzisyenler ile her bölümü şenlendiriyor; müziğin farklı veçhelerine birlikte bakıyoruz. Melodilerin akışında notaların derinliğine iniyoruz.
Darbeler, İhanetler ve İsyanlar
Osmanlı Devleti'nden Türkiye Cumhuriyetine miras kalan darbeci zihniyete odaklanarak tarihi seyir içerisinde meydana gelen darbeleri, ihanetleri ve isyanları Doç. Dr. Hasan Taner Kerimoğlu rehberliğinde değerlendiriyoruz.