
Fahrenheit 451 hayaleti Florida’da!
Son yıllarda ABD’nin Florida Eyaleti, eğitim politikalarındaki köklü değişikliklerle ve toplumsal tartışmalarla gündemde. Stop W.O.K.E. ve Don’t Say Gay yasaları, ırk, cinsiyet konularındaki çalışmaları kısıtlıyor ve bu sebeple geniş çapta eleştirilerle karşılaşıyor.
2022 yılında kabul edilen “Stop W.O.K.E.” yasası, resmi adıyla “Individual Freedom Act” (Bireysel Özgürlük Yasası), şirketlerin ve okulların ırk ya da cinsiyet temelli ayrımcılık ya da ayrıcalıkların öğretildiği eğitimlerin zorunlu kılınmalarını engellemeyi amaçlıyor. Florida Valisi Ron DeSantis, bu yasayı savunarak, eğitimde “woke” (uyanık) politikaların topluma zarar verdiğini ve bu politikaların Amerika’nın özgürlükçü ruhunu zayıflattığını iddia ediyor. DeSantis’e göre, öğrenciler ve çalışanlar, “ayrımcı” ideolojilerle karşı karşıya kalmamalı.
Benzer şekilde, “Don't Say Gay”, resmi adıyla “Parental Rights in Education” (Eğitimde Ebeveyn Hakları) yasası ise, 2022’de kabul edilerek ilkokul düzeyindeki öğrenciler için cinsel yönelim ve cinsiyet kimlik konularının öğretimini kısıtlamayı hedefliyor. DeSantis, bu düzenlemeleri savunarak, “anaokulunda ve birinci sınıflarda translığı istemediğimiz gerçeğini eleştirecekler ve bu yüzden Florida’daki politikalarımız uyanık (woke) şirketlerin düşüncelerine değil Florida vatandaşlarının en iyi çıkarlarına dayanmalı” açıklamasını yaptı.[1]
DeSantis, halkın önemli bir kesiminin de desteğiyle, eleştirel ırk teorisi ve DEI (Diversity, Equity, Inclusion - Çeşitlilik, Eşitlik, Kapsayıcılık) eğitimlerine karşı adımlar atarak, bu yaklaşımların akademik özgürlüğe zarar verdiğini savunuyor.[2] Ona göre, bu programlar, öğrencilere ve çalışanlara tek taraflı bir ideoloji dayatıyor ve toplumsal kutuplaşmayı körüklüyor. Eleştirmenler ise DEI programlarının başlangıçta ayrımcılıkla mücadele amacı taşımasına rağmen, zamanla belirli siyasi gündemlere hizmet ettiğini ve toplumsal eşitlikten saparak belirli grupları dışladığını öne sürüyor. Bu tür eğitimlerin zorunlu olmasının bireylerin özgür düşünce hakkını tehdit ettiği görüşü yaygın. DEI yaklaşımlarının, insanları “suçlu” ya da “mağdur” olarak sınıflandırarak toplumsal ilişkileri olumsuz etkilediği ve toplumu daha da bölünmüş hale getirdiği iddia ediliyor. Ayrıca, bu tür girişimlerin zamanla maddi çıkar sağlayan bir endüstri haline geldiği ve toplumsal grupların birer araç olarak kullanıldığı yönündeki eleştiriler de gündemde.[3]
Önce merkez kapatıldı sonra kitaplar atıldı
Bu yasaların etkileri, Florida’da tarihsel olarak siyahi öğrencilere hizmet veren üniversitelerde de hissediliyor. FAMU (Florida A&M Üniversitesi) gibi okullarda, öğrenciler bu düzenlemelerin kendi tarihlerini öğretme süreçlerini engelleyeceğinden endişe ediyor. Aynı zamanda birçok öğretim görevlisi işlerinden olma korkusuyla bu konular hakkında sessiz kalıyor. DeSantis ise bu programları ideolojik olarak nitelendirerek, devlet fonlarının bu tür girişimlere ayrılmaması gerektiğini savunuyor. Öte yandan FAMU (Florida A&M Üniversitesi) öğrencilerinin, eyaletin üniversiteye yetersiz fon sağladığı gerekçesiyle hukuki süreç başlattığı söyleniyor.[4]
New College Üniversitesi’nde ise durum daha da karmaşık. Geçtiğimiz yıl, DeSantis’in eğitim politikalarındaki değişiklikler kapsamında üniversitenin “Cinsiyet ve Çeşitlilik Merkezi” kapatıldı. Bu kapanış, geniş çapta tartışmalara ve bazı öğretim görevlilerinin okuldan ayrılmalarına neden oldu. Daha yakın zamanda ise, bu merkezde saklanan kitapların çöpe atıldığı iddiaları tartışmaları yeniden alevlendirdi.
New College yönetim kurulu üyelerinden biri ve çeşitliliğe, eşitliğe ve kapsayıcılığa karşı olduğu iddia edilen aktivist Chris Rufo, X'e “Cinsiyet çalışmaları programını kaldırdık. Şimdi çöpleri atıyoruz.” yazdı.[5]
Fransız profesör ve Cinsiyet Çalışmaları Programı”nın direktörü Amy Reid, bir röportajda, “Cinsiyet çalışmaları programını kapattılar ve ardından bu hafta öğrencilerin Cinsiyet ve Çeşitlilik Merkezi'ni yok ettiler” şeklinde konuştu. Kitapların çöpe atılmasıyla ilgili tepkiler artarken, Reid de dahil birçok öğretim görevlisinin okuldan süresiz izin aldığı ve bu sonbaharda okulda olmayacakları iddia ediliyor. Reid ayrıca, “Benim gibi öğrencileri ve öğretim görevlilerini dışarı atmak için yoğun bir çaba var,” diyerek, New College’da ders vermenin kendisi için bir ayrıcalık olduğunu ancak okulun gelecekte ders verebileceği bir yer olup olmayacağını sorguladığını ifade etti.[6]
Bu tür gelişmeler, akademik özgürlüğün kısıtlanmasına yönelik ciddi endişeler doğuruyor. Ayrıca DeSantis’in politikalarının sosyal eşitsizlikleri daha da derinleştireceği ve özellikle kadınlar ve LGBTİQ+’lar ile beyaz olmayan toplulukları olumsuz etkileyeceği düşünülüyor.
Tartışma kültürü mü ortadan kaldırılmak isteniyor?
Her ne kadar bu muhafazakâr politikaların bazı grupların baskıcı tutumlarına tepki olarak geliştiği ve bu çalışma alanlarının zaman zaman kişisel çıkarlar uğruna kullanıldığı iddia edilebilirse de araştırma merkezlerinin kapatılması, kitapların çöpe atılması, akademik faaliyetlerin sınırlandırılması ve akademisyenlerin ötekileştirilmesi, bu tartışmaların ötesine geçiyor. Özellikle yüksek öğretim kurumlarında, farklı görüşlerin özgürce tartışılması toplumsal ilerleme için kritik bir öneme sahip.
Ayrıca bu politikaların yalnızca yasalarla kalmayıp, gündelik hayatı nasıl etkilediği de dikkat çekici. Son zamanlarda Florida’ya seyahat etmeyi düşünen insanların bu konuda ciddi endişeler yaşadığını duyuyorum. Medyada yer alan bu tür haberler ve tartışmaların algıyı nasıl etkileyebileceğini göz ardı etmeksizin, çoğunlukla, devlet politikası haline gelen söylemler toplumda çok daha aşırı tepkiler yaratabiliyor. Bu nedenle, Florida’da yaşanan gerilimlerin gündelik hayat üzerindeki yansımalarının derinlemesine incelenmesinin, bu sürecin nasıl şekillendiğini anlamak açısından önemli olduğunu düşünüyorum. Belki başka yazılara ilham kaynağı olabilir. Zira tüm bu çatışmalar, Florida’nın toplumsal geleceğini şekillendirmeye devam edecek gibi görünüyor.
Dipnotlar:
[1] https://www.vice.com/en/article/stope-woke-act-florida-crt-bill/
[2] https://www.insidehighered.com/news/2023/02/01/desantis-puts-action-his-plan-end-woke-activism
[3] https://x.com/politicalsock/status/1828096244537020866
[4] https://apnews.com/article/dei-desantis-famu-florida-hbcu-e3c9e47dedd970089ec486873ef6d511
[5] https://x.com/realchrisrufo/status/1824307070839165333
[6] https://www.insidehighered.com/news/faculty-issues/academic-freedom/2024/08/20/new-college-florida-dumping-books-and-losing

Sesler ve Ezgiler
“Sesler ve Ezgiler” adlı podcast serimizde hayatımıza eşlik eden melodiler üzerine sohbet ediyor; müziğin yapısına, türlerine, tarihine, kültürel dinamiklerine değiniyoruz. Müzikologlar, sosyologlar, müzisyenler ile her bölümü şenlendiriyor; müziğin farklı veçhelerine birlikte bakıyoruz. Melodilerin akışında notaların derinliğine iniyoruz.

Darbeler, İhanetler ve İsyanlar
Osmanlı Devleti'nden Türkiye Cumhuriyetine miras kalan darbeci zihniyete odaklanarak tarihi seyir içerisinde meydana gelen darbeleri, ihanetleri ve isyanları Doç. Dr. Hasan Taner Kerimoğlu rehberliğinde değerlendiriyoruz.