Birleşmiş Milletler Uluslararası Uyuşturucu Kontrol Kurulu, 1961, 1971 ve 1988 Uyuşturucu ile Mücadele Sözleşmeleri uyarınca her yıl dünya ülkelerinin uyuşturucu arz ve talebi ile ilgili faaliyetlerini içeren bir rapor yayımlamak zorundadır. Bu kapsamda denetime tabii maddelerin yasal ve yasa dışı hareketlerini izler, olası tehditleri belirtir, hükûmetlere tavsiyelerde bulunur ve hangi maddelerin denetleme cetvellerine katılacağını belirler. Sözleşme hükümlerine ve tavsiyelere uymayan ülkelerle ilgili olarak Ekonomik ve Sosyal Konsey’e ambargo konulması için teklifte bulunur.
Eroin, kokain ve esrar gibi bitkisel kaynaklı, yani haşhaş, koka ve kenevir bitkisi ekimini gerektiren yasaklı madde üretiminin giderek zor, uzun ve pahalı olduğunu ifade edebiliriz. Ayrıca taşınmasının güçlüğü, güvenlik birimlerinin bu konudaki bilgi ve deneyiminin yüksekliği, benzer hatta daha güçlü etki gösteren ve tamamen kimyasal madde çıkışlı, ekim gerektirmeyen, laboratuvarlarda oldukça basit yöntemlerle üretilebilen sentetik maddelere geçilmesine yol açmıştır.
Bu maddelerin sentezinde kullanılan kimyasalların bir bölümünün herhangi bir tıbbi ya da ticari değeri bulunmuyor. Buna karşılık önemli bir bölümünün ilaç yapımında ve boya, deri gibi sanayii dallarında yaygın kullanımı bulunuyor. Hangilerinin denetleneceğine dair listeler sürekli güncelleniyor ve ülkeler bu listeleri yakından izleyerek önlem alıyor. Bir yandan güvenlik birimlerinin bu maddeleri tanıma, diğer yandan kriminal laboratuvarların ileri teknolojiler kullanarak bunların analizini yapma konusunda kendilerini sürekli güncel tutmaları, henüz herhangi bir cetvelde yer almayan ancak uyuşturucu imalatında kullanıldığından şüphelendikleri maddelerin kimyasal yapılarını ve nerede, ne şekilde yakalandığını, diğer ülkeleri haberdar edebilmemiz ve cetvellere dâhil edebilmemiz açısından kurulumuza bildirmesi gerekiyor.
Bu konudaki bilgiyi sürekli güncel tutarak, kurul ve diğer BM organları tarafından yürütülen eğitimlere ve projelere aktif biçimde katılarak, eğitilen personelin bilgisini ülke içindeki diğer profesyonellere aktararak mücadeleye katkıda bulunabiliriz. Ancak bir çökertme olacağını öngörmüyorum.
Metamfetamin hızla bağımlılık yapan bir kimyasal madde. Şimdilerde dünyanın farklı ülkelerinde yasa dışı üretimi ve kaçakçılığı yapılmakla birlikte bizi Afganistan’da, Taliban sonrası düşen eroin imalatının yerine geçen üretim ciddi biçimde ilgilendiriyor. Çünkü Afgan metamfetamini İran üzerinden Türkiye’ye buradan da Avrupa ülkelerine taşınıyor. Her transit ülke bir noktada kullanıcı da olur. Öte yandan Irak, Suriye ve Lübnan’da yasa dışı olarak üretilen Captagon’un da içeriğinde metamfetamin ve diğer amfetamin türevlerinin bulunduğu unutulmamalı.
Taliban yönetimi ile birlikte haşhaş ekimi yasaklandığından köylü bir başka maddenin üretimine geçti.
Mesela 2023'te 13,7 milyon “captagon” tableti ele geçirilmiş ancak bu sayı bir önceki yıla göre azalmış. Ele geçirilen eroin miktarında da 2021'de 22,2 tondan 2022'de 8 tona olmak üzere %64’lük bir düşüş bildirilmiş. Ele geçirilen eroin miktarındaki bu düşüş Taliban’ın Afganistan'da afyon üretimini yasaklamasının bir sonucu olabileceğinden, Avrupa ülkelerinin bu yasağın sentetik opioidlerin kullanımına katkıda bulunan koşullar yaratabileceğinin farkında olması gerekiyor.
Doğru. Toplumların korunması amacıyla daha kapsamlı ve tutarlı laboratuvar testleri yapılması, bilgi paylaşımının geliştirilmesi ve sentetik uyuşturucu şebekeleri, yöntemleri ve operasyonlarının doğası hakkında daha kapsamlı istihbarat bilgisi elde edilmesi elzem. Daha güçlü özel sektör-kamu ortaklıkları, e-ticaret siteleri ve platformlarındaki suç faaliyetlerini tespit etmede işe yarayabilir; eyleme geçilmesini hızlandırabildiği gibi, bu istihbaratın ilgili makamlarla paylaşılması kolluk kuvvetlerini daha aktif bir rol almaya teşvik edebilir. Hükûmetler tarafından yürütülen kamuoyu bilinçlendirme kampanyaları sentetik uyuşturuculara yönelik talebin azaltılmasına ve sentetik uyuşturucuların kötüye kullanımı ve aşırı doz riskinin azaltılmasına yardımcı olabilir. Yasa dışı sentetik uyuşturucu endüstrisi hızla gelişmeye devam ederken, ele alınması gereken yeni ve acil zorluklar bulunmaktadır. Aksi takdirde suç aktörleri mevzuat boşluklarından yararlanmaya ve insanlara büyük zarar veren yeni sentetik maddeler üretmeye devam edecektir. AB üyesi devletler birlikte çalışarak, yasa dışı uyuşturucu üretimi, kaçakçılığı ve tüketimi gibi son derece karmaşık durumlara karşı etkili tedbirler alabilirler.
Hangi kimyasalın beyindeki hangi bölgeyi etkilediği moleküler düzeyde biliniyor. Benzeri kimyasalların yapısı ve sentez teknikleri için yapay zekâ desteği alınabiliyor.
Çağdaş yöntemlerle önleme yapmakta, yine aynı şekilde çağdaş yöntemlerle bağımlı tedavi etmekte.
Elbette. İnsan haklarına saygı, ilaç kontrol sözleşmelerinin doğasında bulunur ve bu sözleşmelerin uygulanması için bir ön koşuldur. INCB insan haklarının uyuşturucu politikalarının geliştirilmesi ve uygulanmasına dâhil edilmesi için defalarca çağrıda bulunmuştur. İnsan hakları yükümlülükleri aynı zamanda uyuşturucu kullanan kişilere karşı eşitliğin ve ayrımcılık yapılmamasının teşvik edilmesini, keyfi tutuklama ve gözaltının yasaklanmasını, uyuşturucu ile ilgili suçlarda adil yargılanma hakkını, orantılılık ilkesini ve her türlü zalimane ve insanlık dışı cezaya karşı korumayı da kapsamaktadır.
Hamile kadınlardan başlamak üzere önleme faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi, tedavi olanın yeniden başlamaması için sosyal destek verilmesi gerekiyor. Bu konularda dünya genelinde pek çok başarılı uygulama bulunuyor.
Arzla mücadelemizin dünya ülkeleri tarafından her zaman takdir edildiğini biliyoruz. Bununla birlikte aynı yaklaşımı taleple mücadeleye de göstermemiz gerekiyor.
“Sesler ve Ezgiler” adlı podcast serimizde hayatımıza eşlik eden melodiler üzerine sohbet ediyor; müziğin yapısına, türlerine, tarihine, kültürel dinamiklerine değiniyoruz. Müzikologlar, sosyologlar, müzisyenler ile her bölümü şenlendiriyor; müziğin farklı veçhelerine birlikte bakıyoruz. Melodilerin akışında notaların derinliğine iniyoruz.
Osmanlı Devleti'nden Türkiye Cumhuriyetine miras kalan darbeci zihniyete odaklanarak tarihi seyir içerisinde meydana gelen darbeleri, ihanetleri ve isyanları Doç. Dr. Hasan Taner Kerimoğlu rehberliğinde değerlendiriyoruz.
Url kopyalanmıştır...
