Bağımlılıklardan kurtulmanın yeni yolu: Ekstatik dans

Ekstatik dans, hiçbir dans figürü olmaksızın bedenin kendini ritme bırakarak zihinden özgürleşmesini sağlayan; yapanların “dans meditasyonu” diye tanımladığı bir pratik. Ekstatik dans, kişiyi diğer bireylere beğendirme arzusundan kurtarıyor; bir kalıba göre şekillenmek yerine kendi ifademizi ortaya koyabiliyor; dans ederken zihnin önümüze çıkardığı engelleri fark edip onları hiçbir maddenin etkisi altında kalmadan kendi seçimimizle aşabilmemize olanak sağlıyor. 

Tüm bunlar dans edenleri daha farkında, daha neşeli, cesur ve özgüvenli kılıyor. Ekstatik dans belirli bir tür ve BPM aralığındaki müziklerden değil, çeşitli BPM ve tarzdaki müziklerle yapılabildiği için öngörülemez bir deneyime de sahip. Bu da insanı akışta olabilen, hayatın inişlerine ve çıkışlarına kucak açabilen, her şeyin geçici olduğunu kabul eden bir zihin yapısına taşıyor. Bu dans sürecinde pistte sohbet edilmiyor, çıplak ayakla dans ediliyor, meditasyon esnasında telefon kullanımına izin verilmiyor ve insanlar birbirlerinin alanlarına saygı gösteriyor. "Ekstatik Dans Türkiye" kurucuları Cem Kutup ve Dilan Aktürk ile kolaylaştırıcı Elif Özçetin bu dansı şifalı bir etkinlik olarak tanımlayıp şunu ekliyorlar: "Her türlü bağımlılığın tedavi süreci üç ayaklı bir masaya benzetilebilir. Ayağın biri tıbbi destek diğeri psikolojik destek bir diğer ayak ise sosyal destektir. Ekstatik dans bunların yerine geçemez"

Aslına bakarsanız ekstatik dansın vurguladığı şekilde; figür veya performans kaygısı, gösteri hedefi olmadan dans etme hâlinin kökeni ilkel kabilelere kadar uzanıyor. İlkel zamanlardan beri kabilelerde insanlar kutlamalarını, yaslarını ateş etrafında bir çemberde dans yoluyla yaparlarmış. Salt dansın yarattığı trans hâliyle başka âlemlerden mesajlar aldıkları söyleniyor.

Ruhsal ve fiziksel şifa için dans ve müziğe, hikâyeler anlatıp dinlemeye önem verirlermiş. Zaman içerisinde dans ve müzik ya bir performans sanatına ya da alkol vb. tüketimlerin eşlik ettiği eğlence aracına indirgendi. Performans sanatlarının çok sevilip saygı duyulmasının yanı sıra müzik ve dansın bunun ötesinde bir şifası olduğu ekstatik dans ile yeniden hatırlatılıyor.

Ekstatik dansın öncüsü Gabrielle Roth

Bahsedilen şekilde dans etmenin yeniden hatırlanması 1970’li yıllarda dansçı Gabrielle Roth’un tasarladığı “5 Rhytms” metodu ile başlıyor. Gabrielle Roth bu metot ile dansçıları 5 farklı ritim ve bu ritimlerin sembolize ettiği farklı duygular, yaşam evreleri üzerinden kurgulanan bir yolculuğa çıkarıyor. 5 Rhythms’i deneyimlemek ve başkalarına deneyimletmenin katı kuralları var ve sertifika sistemi ile ilerliyor.

Zaman içerisinde bu, biraz daha özgür yayılabilen bir sistem ihtiyacı doğuruyor ve bu ihtiyaç da ekstatik dansı meydana getiriyor. Başta analog müzik enstrümanları ile yaratılan müzikler eşliğinde yapılan dans, zamanla elektronik müziğin de işin içine girmesiyle DJ eşliğinde ve yine başka canlı enstrümanlarla zenginleştirilerek yeni bir boyut kazanıyor.

İnsanlar yasaklı madde kullanım sarmalından çıkıyor

Ekstatik dansa gelen katılımcılar arasında alkol ve uyuşturucu geçmişi olan kişiler azımsanmayacak sayıda. Bu maddeler aracılığıyla deneyimledikleri eğlencenin çok daha fazlasını ve faydalısını maddeler olmadan deneyimleyebilmelerine şaşırıyorlar. Bu da artık dünyanın yasaklı madde kullanım sarmalından çıkıp bilinçli ve şuurlu eğlenceye doğru yöneldiğinin işareti olabilir.

İnsanlar bu tarz zararlı maddeleri alıp özgürleştiklerini zannederken aslında tüm o yaşadığı deneyimler için o maddelere ihtiyaç duyarak esirleşiyorlar. Yaşadıkları deneyim zaten onlara ait içsel bir güçken bu gücü dışsal bir maddeye atfetmiş oluyorlar aslında ve bu onları kendi güçlerinden bihaber insanlar yapıyor. Ekstatik dansı deneyimledikçe bağımlılıklarından kurtulmaları çok olası.

Kişinin fiziksel ve ruhsal hâli önemli

Bu dansın püf noktası ise kendini dinlemek. “Nasıl hissediyorum?” ve “Neye ihtiyacım var?” sorularının cevabını bulabilmek. Bu cevapları bulduktan sonra bugün kendine gelmek üzere mi, yoksa kendinden geçmek üzere mi bu dansı yapacağın ortaya çıkıyor. Böyle çok zihinsel bir kararmış gibi anlaşılmasın, durup her dans öncesi şimdi kendimden geçecek miyim, yoksa kendime gelecek miyim diye düşünülmüyor. Ama o anki fiziksel ve ruhsal hâlimizi dinlemek bizi ikisinden birine yönlendirmiş oluyor nihayetinde ve biz bazen kendimizden geçtiğimiz, bazen de kendimize geldiğimiz bir deneyim yaşamış oluyoruz.

İşin en çok merak edilen kısmı ise hiç şüphesiz dansın ücreti… Bu dansı yapmak çok ciddi bir maliyet gerektirmiyor. Ücretlendirme içeriğe ve etkinlik mekânına göre değişiklik gösteriyor. Ancak yapılacak ödeme hiçbir zaman gece dışarı çıkıp içkiye harcanılan paradan daha fazla değil. Ayrıca bu dansa ilgi duyanlar “Ekstatik Dans Türkiye” Youtube kanalı üzerinden evden maliyetsiz bir şekilde de kendi başlarına veya grup hâlinde yapabilirler…

Velhasıl kelam; ekstatik dans, vücudun kendisini dış dünyanın kirinden ve pasından soyutlayıp müzik ile bütünleşmesine izin vermenin bir yoludur. Müzik ile birlikte ruh, zihin ve bedenin bir arada akışta olmasıyla farkındalığın arttığı bir aktivitedir…