Sanat ne içindir?

Yüz yıldan fazladır çekişildiği, tartışıldığı hâlde bir türlü arkası alınamayan, bir karara bağlanamayan önemli bir dava var: Sanat ne içindir?

Sanat sanat içindir, diyenler ayak direr, Nuh der peygamber demezler. Sanat cemiyet içindir, diye dayatanlar, öldür Allah bir adım geri gitmeyi kabul etmezler. İkinci görüye katılanlar ötekileri “fildişi kule sakinleri” diye küçümser, onlar da berikileri sokak politikacılığı etmekten suçlandırırlar.

İyi niyetli biri çıkıp mesela “sanat İnsan içindir” gibi yeni bir formül ortaya atacak olsa bu sefer de ezeli düşmanlar elbirliği edip “tabii hayvan için olacak değildi ya!” diye onu tefe korlar.

Hasılı çözülemeyen, sanatın has davası diye kabul ettirilmeye çalışılan bu bahsi gerçek sanatçıların pek öyle ciddiye aldıkları yok. Onlar eserlerini vermeye bakıyorlar. Tabii bu eserler de kendi ruh, mizaç ve dünya görüşlerine uygun şeyler oluyor. Zaten eser vermek ihtiyacında olan adam, ne yapacağını, nasıl yapacağını mükemmel bilir. Sanatın kime ve neye yaradığı hususunda fetva almaya lüzum duymaz.

Bu bahsi kurcalayan, kotarıp önümüze koyanlar ya sanat babında söyleyecek başka sözleri olmadığı için bu beylik olduğu kadar hayal konudan medet uman söz ebeleridir yahut da sureti haktan göründükleri hâlde sanatı başka gayelere âlet etmeye çalışan kimseler.

Herhâlde muhakkak olan bir şey varsa sanatın boş gevezelikler için olmadığıdır.

O hâlde sanatın ne için olduğunu araştırmaktan hâlâ usanmayanları bırakalım kendi kendilerine gelin güveyi olmakta devam etsinler. Sanatı seviyorsak onun başımızın üstünde yeri var. Gerçek sanat eserlerinden zevk almak için, çok şükür, sanatın ne için olduğu davasını halletmeye hiç ihtiyacımız yok.