Arşiv / Manşetler

“Sokak DİSK’e bırakılmadı”

1 Mayıs 1980’de birçok şehirde sıkıyönetim ilan edilmesi sebebiyle İşçi Bayramı’nın kutlanması yasaklanmıştı. Gelin o günlere Tercüman’ın tanıklığıyla birlikte bakalım.

Radyasyon paniği

26 Nisan 1986’da Ukrayna’nın Pripyat şehri yakınlarındaki Çernobil Nükleer Santrali’nde büyük bir nükleer patlama gerçekleşti. O günlerde Sovyetler, patlamanın boyutlarını uluslararası kamuoyundan saklasa da yaşananlar, dünyada büyük bir yankı uyandırdı. Tercüman’ın eşliğinde o günlere bakıyoruz.

İlkler ve sonlar bir araya geldiler

23 Nisan 1970’te TBMM’nin kuruluşunun 50. yıl dönümü kutlandı. Birinci Meclis’ten o gün hayatta olan 7 eski üye ile hâlihazırda görev yapan meclis azaları 23 Nisan kutlamalarında birlikte yer aldılar. Gelin Tercüman’ın tanıklığı ile ilk ve sonların buluşmasına yakından bakalım.

Korkulu rüya bitti…

Uzayda beş gündür ölüm kalım mücadelesi veren Apollo-13’teki astronotlar nihayet, 17 Nisan 1970 akşamı yuvalarında dönmüşlerdi. Ertesi gün (18 Nisan) Tercüman’da seyahatin detayları verilmiş, dönüş anbean takip edilmiş, kamuoyuna heyecanla olanlar aktarılmıştı.

Demirel: “Topa top çıkararak mücadele yapamayız”

12 Mart 1971 Muhtırası’nın üzerinden neredeyse bir ay geçmişti. Demirel hükûmeti düşmüş, ardından Cumhurbaşkanı C. Sunay, hükûmeti kurma görevini Nihat Erim’e vermişti. Hükûmetin kurulmasından birkaç gün önce ise Demirel’in AP’ye seslenişini Tercüman’ın 5 Nisan 1971 manşetleri eşliğiyle inceliyoruz.

Refah, yeni yıla kongre ile girdi

Refah Partisi, 1995’e kongre ile başlamıştı. Genel Başkan Necmettin Erbakan, RP’liler tarafından “İşte komutan, işte ordu” sloganlarıyla karşılamıştı. Tercüman’ın 2 Ocak 1995 yayınında kongrenin detaylarına gelin birlikte bakalım.

29 Mayıs sabahı Ayasofya'dan ezan sesleri duyulmalıdır

4 Mayıs 1964’te Kıbrıs’ta Rumlar, Türklere karşı saldırılarına devam ediyorlardı. Yaşananlara tepkiler büyürken Rumlara, İstanbul’un fethi hatırlatılıyor; Ayasofya’nın yeniden ibadete açılması gündeme getiriliyordu. Tercüman’ın tanıklığıyla o güne dönelim, şimdi.

Tarihî meclis toplandı

27 Mayıs 1960 Darbesi’yle birlikte meclis ve anayasa ordu tarafından feshedilmişti. Aylar sonra 6 Ocak 1961 tarihinde ancak yeni bir meclis kurulabilmiş, yeni anayasa için çalışmalara ağırlık verilebilmişti. Peki, neler olmuştu? Gelin, Tercüman’ın 7 Ocak günü manşetleri eşliğinde birlikte bakalım.

Demirel: “Benim köküm Türk milletinin kalbindedir”

6 Ocak 1965 günü Tercüman’da böyle bir manşet atılmıştı. Önceki gün AP Genel Başkanı Demirel, kendisine dair çıkartılan dedikodulara cevaben basına açıklama yapmış, iddiaları yalanlamıştı. Tercüman’ın tanıklığıyla o güne dönüyoruz.

“Türkiye’de hastalanmaya korkuyorum”

Tercüman’da 26 Kasım 1989 günü böyle bir manşet atılmıştı: “Türkiye’de hastalanmaya korkuyorum.” Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı’nın bu sözü, dönemin koşullarını gözler önüne seriyordu. 47. Türkiye Hükûmeti henüz kurulmuşken, siyasi hareketlilik hâlâ devam ediyordu. Gelin o günlere gidelim.

“12 Eylül olmasaydı, Taksim ‘kızıl meydan’ olacaktı”

12 Eylül 1980 Darbesi ile birlikte ordu tarafından Anayasa da feshedilmişti. 18 Ekim 1982’de kabul edilen yeni Anayasa ise Kenan Evren tarafından şehir şehir gezilerek halka tanıtılmış; 7 Kasım’daki referanduma hazırlanılmıştı. Geziler tamamlanırken Tercüman’da akisleri 5 Kasım’da böyle duyuluyordu.

Artık rahat uyu!

10 Kasım 1982, Atatürk’ün vefatının 44. yıl dönümüydü. Tercüman o gün “Artık rahat uyu!” diyordu Ulu Önder’e… Atatürk’e ithaf edilen şiirler, ilk renkli fotoğrafı yayımlanırken Tercüman’da, yurdun dört bir yanında da törenler düzenleniyordu. Mustafa Kemal Atatürk, saygı ve minnetle anılıyordu.

“Erdi Cumhuriyetim 50 şeref yaşına”

29 Ekim 1923’te ilan edilen Cumhuriyet’in üzerinden 50 yıl geçmişti. Toplumsal, siyasal, ekonomik, sosyal alanda pek çok değişim yaşandı bu 50 yıl içerisinde. Gelin, Tercüman’ın tanıklığıyla Cumhuriyet’in 50. yıl dönümü kutlamalarına birlikte bakalım.

Demirel: “Mescid-ül Aksa felaketi karşısında Müslüman ülkelerin yanında yer almaktayız”

21 Ağustos 1969’da Mescid-i Aksa kundaklanmış, eylemi gerçekleştiren fail birkaç gün sonra 22 Ağustos’ta tutuklanmıştı. Türkiye’de de bu hadise tepkiyle karşılanmıştı. Ertesi gün Tercüman manşetiyle olanlara birlikte bakalım.

Ve onlar barışı göremediler

20 Ağustos 1988… İran-Irak Savaşı, nihayet sona erdi. Tercüman bu haberi 21 Ağustos’ta manşetine şöyle taşıdı: “İran-Irak Savaşı’nda 8 yıllık katliamdan sonra silahlar sustu. Ve onlar barışı göremediler.” Binlerce insanın ölümüyle sonuçlanan savaşın ardındaki yıkımı gelin, birlikte okuyalım.

Irak, İran’a savaş ilan etti

22 Eylül 1980, Körfez Savaşı’nın ilan edildiği gündü… Savaşın ilanı tüm dünyaya Ankara’daki Irak Büyükelçiliği tarafından duyurulurken Tercüman gazetesi 23 Eylül’deki baskısında kamuoyuna savaşın acı sesini manşetlerinde aktarıyor; gelişmeleri halkla paylaşıyordu.

Silahlı Kuvvetler yönetime el koydu

12 Eylül 1980 Askerî Darbesi’nin ilan edildiği güne gelin Tercüman’ın tanıklığıyla bakalım.

Varto 60 köyle haritadan silindi

19 Ağustos 1966’da Muş’un Varto ilçesinde 6,9 şiddetinde bir deprem meydana gelmiş; binlerce insan hayatını kaybetmiş, ilçedeki pek çok köy yok olmuştu. Tercüman, ekibiyle birlikte deprem bölgesinde insanların yanındaydı. 22 Ağustos günü manşetinde ağır bilançoyu halkla paylaşıyordu.

İzmir Arkeoloji Müzesi soyuldu

24 Temmuz 1969’da sabaha karşı İzmir Arkeoloji Müzesi soyulmuş; müzenin bekçisi hunharca katledilmiş; Roma, Hitit ve Helenistik dönemlere ait 118 eser çalınmıştı. Günlerce gündemde kalan bu olay, 25 Temmuz’da Tercüman sayfalarında yer verilmişti.

Menderes istifa etti!

6-7 Eylül Olayları sonrası DP’ye yönelik tepkiler artmış fakat ertesi hafta DP’nin Genel Başkanı yine Adnan Menderes seçilmişti. 29 Kasım 1955’te DP Meclis Grubu Toplantısı’nın ardından artan baskılar sebebiyle Menderes hükûmeti istifasını vermişti. Tercüman’da bu haber detaylıca manşete taşınmıştı.

İstanbul’un yeni nüfusu 1,5 milyona yaklaşıyor

Türkiye genelinde yapılan nüfus sayımının altıncısı 23 Ekim 1955’te gerçekleşmiş; sonuçlar büyük bir heyecanla Tercüman gazetesinde anbean takip edilmişti. 24 Ekim’de manşette sayımın durumu, doğum ve ölüm oranları halka ilan edilmeye başlanmıştı.

Hora araştırma için denize açıldı

Hora Araştırma Gemisi, 23 Temmuz 1976’da dualarla Ege sularına uğurlanmış; petrol kaynaklarına yönelik tespit çalışmalarını başlatmıştı. Günlerce gündemde kalacak bu haber, ertesi gün (24 Temmuz'da) Tercüman’ın manşetinde yer almış; ardında bıraktığı siyasi tartışmaları sayfalarına taşımıştı.

Arap-İsrail Savaşı başladı

Altı Gün Savaşı olarak bilinen 1967 Arap-İsrail Savaşı, Tercüman’da ayrıntılarıyla takip edilmiş; başladığı günün ertesinde (6 Haziran 1967) okuruna siyasi ve askerî tüm gelişmeleri detaylıca aktarmıştı.

Yeni bir dönem başlıyor!

1982 Anayasası, 7 Kasım Pazar günü yapılan referandumla halkın onayına sunulmuştu. Ertesi gün Tercüman seçime dair detayları ilk sayfasında manşetine taşımıştı.

Çıkartma başladı!

Kıbrıs Harekâtı’nın ilki, 20 Temmuz 1974’te Tercüman manşetlerinde duyurulmuş; gelişmeler halka satır satır izah edilmişti.

Kanlı 1 Mayıs'ta neler oldu?

1 Mayıs 1977'de yaşanan hazin olaya, Tercüman'ın ertesi gün yayımladığı manşetler etrafında yeniden bakıyoruz.

Asala'nın şehit ettiği 33. diplomat

Asala terör örgütünün şehit ettiği 33. diplomat olan Belgrad Büyükelçisi Galip Baykar'ın vefat haberini Tercüman manşetten okuyucuları ile paylaşmıştı.

İran'da devlet yönetimi değişiyor

1979’da İran’da devlet rejimi değişirken Tercüman gazetesi gelişmeleri anbean takip ediyordu.

Kenan Evren darbeden sonra ilk defa basının karşısında

Orgeneral Kenan Evren 12 Eylül askeri darbesinin ardından ilk defa gazetecilerin karşısına geçmiş ve darbenin yapılış maksadını basın mensupları ile paylaşmıştı.

Tercüman 27 Mayıs 1960 darbesini nasıl görmüştü?

Tercüman, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin ilk askeri darbesini bayram sevinci içindeyiz manşetiyle okuyucularına duyurmuştu.

Erim ve Demirel Yarın Köşkte Buluşuyor

14 Ekim 1971 seçimlerinin hemen arifesinde Süleyman Demirel ve Nihat Erim'in görüşmeleri manşette kendine yer bulmuş.

"Yaptığım Her İş İçin Hesap Vermeye Hazırım"

1965'de yapılacak seçimlere aylar kala 27 Mayıs askeri müdahalesinin tozları toplam üzerinden henüz kalkmamışken Süleyman Demirel yaptığı her iş için halka hesap vereceğini belirtiyor. Bu siyaset anlayışı Ekim 1965 yapılacak seçimlerde Demirel'i iktidara taşıyacaktı.

Kültür Sanat

Fotoğrafın hikâyesi: Tank Adam

Yakın plan: Psycho

Cadı: Gürpınar’ın mizahı, pozitivizmin korku istihzası

Kırılma noktası: Taxi Driver & Ronald Reagan

Podcast

Spor Sohbetleri

"Spor Sohbetleri" ile spor dünyasının nabzını tutmaya hazır mısınız? Her bölümde farklı bir konuyu ele alarak, sporun tarihini, kültürünü ve güncel olaylarını mercek altına alıyoruz. Taktik teknikten ziyade sporun toplumsal etkilerini masaya yatıyoruz. Eğer siz de sporun sadece spor olmadığına inananlardansanız "Spor Sohbetleri" tam size göre.

Sesler ve Ezgiler

“Sesler ve Ezgiler” adlı podcast serimizde hayatımıza eşlik eden melodiler üzerine sohbet ediyor; müziğin yapısına, türlerine, tarihine, kültürel dinamiklerine değiniyoruz. Müzikologlar, sosyologlar, müzisyenler ile her bölümü şenlendiriyor; müziğin farklı veçhelerine birlikte bakıyoruz. Melodilerin akışında notaların derinliğine iniyoruz.

Darbeler, İhanetler ve İsyanlar

Osmanlı Devleti'nden Türkiye Cumhuriyetine miras kalan darbeci zihniyete odaklanarak tarihi seyir içerisinde meydana gelen darbeleri, ihanetleri ve isyanları Doç. Dr. Hasan Taner Kerimoğlu rehberliğinde değerlendiriyoruz.

Şehirli Olmak

İnsana imtihan olarak özlemek yeter! Bir şehri, bir sesi, bir nefesi... diyor Cahit Zarifoğlu. Bizler de Tercüman Şehirli Olmak serisinde şehre dair ne varsa konuşmak, ufkumuzu genişletmek istiyoruz. Hayal ettiklerimizin rehberliğinde uzun bir yolculuğa yelken açıyoruz.

Podcast

19 December 2023

Doç. Dr. Hasan T. Kerimoğlu

Darbeler, İhanetler ve İsyanlar

28:19

0:01

Url kopyalanmıştır...