Los Angeles alevlere teslim: Felaketin boyutları

7 Ocak’ta Kaliforniya eyaletinin Los Angeles şehri ve çevresinde başlayan bir dizi büyük orman yangını tüm söndürme çalışmalarına rağmen devam ediyor. Yangınlar birçok mahalleyi harabeye çevirdi ve bilinmeyen sayıda insanı evsiz bıraktı. Eğer bir ülke olsaydı dünyanın en büyük beşinci ekonomisi olacağı varsayılan Kaliforniya için kâbus sürüyor.  Yetkililere göre, ölü sayısı 25’e yükseldi ve yaklaşık 150 bin kişi tahliye edildi. Gelin, felakete dair öne çıkan başlıklara kısaca göz atalım:

• Los Angeles’ta 40 bin dönümden fazla alan küle döndü. Yangınlar, San Francisco'dan daha büyük bir alanı kasıp kavurdu.
• Yetkililer en az 12 bin 300 yapının hasar gördüğünü veya yok olduğunu bildirdi.
• On binlerce evde hâlen elektrik yok.
• Palisades, Eaton, Hurst ve Auto ismiyle anılan 4 yangın bulunuyor. Auto Yangını durduruldu.
• En büyüğü olan Palisades Yangını, pazartesi sabahı itibarıyla %14 oranında kontrol altına alındı. 16 kişinin ölümüne yol açan ve Kaliforniya tarihinin en ölümcül yangınlarından biri olan Eaton Yangını %33 oranında kontrol altına alındı. Çok daha küçük olan Hurst Yangını ise %95 oranında kontrol altına alındı.
• Yangınlar ayrıca Kaliforniya'nın hatalı sigorta piyasasını da ortaya çıkardı. The Economist’e göre; şirketler eyalette ev sigortası sağlamaktan çekildiler. 2022'de o zamanlar Kaliforniya'nın dördüncü büyük ev ve kaza sigortacısı olan Allstate, poliçe satışını durdurdu. Mart ayında bir başka sigortacı olan State Farm, 1600'ü Pacific Palisades'te olmak üzere 30 bin ev sigortası poliçesini iptal etti. Şirket, pazardan çekilme nedeni olarak orman yangınlarından kaynaklanan artan kayıp riskini vurguladı.
• Kaliforniya’nın önünde en az 10 yılı bulacak bir iyileşme dönemi olduğu vurgulanıyor.
• AccuWeather'ın ön tahminine göre, hasar ve ekonomik kayıplar 135 milyar ila 150 milyar dolar arasında olabilir.
• Başkan Joe Biden geçtiğimiz perşembe günü, ABD hükûmetinin felaketin yarattığı tüm maliyetlerin %100'ünü ödeyeceğine ve kongreden daha fazla mali yardım isteyeceğine söz verdi.

Yangının kaynağı bilinmiyor

ABD'deki en yaygın yangın kaynağı olan yıldırım, Palisades ve Eaton yangınlarının nedeni olarak elendi. Kundaklama veya elektrik hatlarının herhangi bir yangına neden olduğuna dair şu ana kadar resmî bir gösterge yok. Yangınların nedeni henüz belirlenmedi. Ancak pazartesi günü Southern California Edison şirketine karşı, uyarılara rağmen elektrik hatlarını düzgün bir şekilde kapatmadığı ve Eaton Yangını’nın çıkmasına yol açtığı iddiasıyla birkaç dava açıldı. Yangınların, güçlü rüzgârlar ve kurak koşullar nedeniyle şiddetlendiği biliniyor. CalMatters haber servisine göre, Los Angeles bir asırdan uzun süredir yağmur mevsimine en kurak ikinci başlangıcını yaşıyor.

Yangın doğuya doğru ilerliyor ve dünyaca ünlü bir sanat müzesi olan ve personelini tahliye eden Getty Center'a ev sahipliği yapan seçkin Brentwood semtini tehdit ediyor. Ancak son iki gündür yoğun rüzgâra rağmen yangınların boyutu artmadı. En az yedi eyaletten ve iki yabancı ülkeden yaklaşık 8 bin 500 itfaiyeci, yangınların art arda ikinci gün büyümesini engelledi. Yine de yangınlar Washington, D.C. büyüklüğünde bir alanı yok etti. Nerdeyse tüm mahalleler yerle bir olurken geriye kül ve molozlar kaldı.

Sinema endüstrisinin tam kalbine isabet etti

Amerika'nın eğlence merkezi Hollywood'a ve birçok A+ Hollywood ünlüsüne ev sahipliği yapan Los Angeles’ta, çoğu ünlü evini kaybetti. Billy Crystal, Mel Gibson, Paris Hilton, “Gossip Girl” ile tanınan Leighton Meester ve eşi “The OC”den Adam Brody, Anthony Hopkins, John Goodman, “Top Gun Maverick”ten Miles Teller ve Scary Movie'den Anna Faris bunlardan yalnızca birkaçı... Jamie Lee Curtis, James Woods, Mandy Moore, Mark Hamill ve Maria Shriver; dünyanın en lüks gayrimenkullerinden bazılarını kasıp kavuran yangınlar nedeniyle tahliye edilmek zorunda kaldıklarını kamuoyuna açıklayanlar arasındaydı.

Hollywood ve eğlence sektörü, Los Angeles'ı sonsuza dek değiştirecek yangınlarla sarsıldı. Yangınlar, yıllardır süren pandemi, işçi kargaşası ve teknolojik çalkantılardan sonra kendini hâlâ istikrara kavuşturmaya çalışan bir sinema endüstrisinin tam kalbine isabet etti. Bir noktada, alevler Akademi Ödülleri'nin evi olan Dolby Theatre'ın üstündeki yamaca bile sıçradı. Prodüksiyonlar aniden durdu ve film stüdyoları geçici olarak kapandı, prömiyerler ertelendi.

Jennifer Lopez'in spor draması "Unstoppable" ve Max'in tıbbi drama dizisi "The Pitt" için kırmızı halı gösterimleri iptal edildi. Yiyecekler yangından tahliye edilenlere dağıtıldı. Korku filmi "Wolf Man" ve Robbie Williams'ın biyografisi "Better Man"in Hollywood galaları iptal edildi.

Universal Studios, Warner Bros. ve Disney  Hollywood Tepeleri'ne bitişik bir konumda yer alıyor. Universal Studios tema parkını geçici olarak kapattı.  Pazartesi itibarıyla 64 Disney çalışanı evlerini kaybetti ve aralarında CEO Robert A. Iger ve üst düzey yönetim ekibinden üç üyenin de bulunduğu yüzlercesi tahliye edildi.

Güney Kaliforniya'daki yıkımın büyüklüğü, film endüstrisinde kutlamaların yoğun olduğu sezonundaki törenlerin parlak ışıklarını da hızla söndürdü. 2 Şubat'ta Los Angeles şehir merkezinde düzenlenecek Grammy Ödülleri'nin organizatörleri, yıkım ışığında müziğin en büyük gecesini nasıl yapılandıracaklarını anlamaya çalışıyorlar.

Öte yandan, Hollywood'un en büyük gecesi olan Oscar'lar, yıkıcı orman yangınları nedeniyle 96 yıllık tarihinde ilk kez iptal edilebilir. Ödül töreni gerçekleşse bile, yönetim kurulu üyeleri tarafından “zevksiz” olarak değerlendirilen, abartılı 171 bin dolarlık hediye paketleri bu sene için dağıtılmayacak. Bu cömert paketin içinde İsviçre Alpleri'nde üç gece konaklama, güzellik bakımları ve zarif mücevherler gibi hediyeler bulunuyordu. Los Angeles böylesi bir kâbusu yaşarken doğal olarak bu lüks hediyelerin zaten ihtiyacı olmayan bir topluluğa verilmesi uygun görülmedi. Şimdi Hollywood ve Oscar Ödülleri şu soruyla karşı karşıya: Gösteri her ne olursa olsun devam etmeli mi?